Avustralya'da yeni propolis türleri bulundu

Avustralya'daki bal arısı kovanlarında zengin besleyici profile sahip propolis türleri keşfedildi.

Üniversite araştırmacıları, gıda ve sağlık ürünleri için yeni bir ulusal endüstrinin gelişimine ışık yakan bir proje yürütüyor. Ülke genelinde yüksek antioksidan ve çeşitli fenolik özelliklere sahip 16 propolis türü belirlendi.

İki yıllık proje kapsamında dördü Güneydoğu Queensland'de olmak üzere ülke genelindeki bal arısı kovanlarından toplanan propolis türlerinde üstün nitelikler bulundu. 

Arıcılara göre bu olumlu bulgular yeni bir gelir ve daha fazla endüstriyel iş fırsatı sağlayabilir.

Avustralya’da Türkiye’de olduğu gibi bal arısı Apis mellifera ülke genelinde bal ve arı ürünleri üretiyor. Bal arısı balın yanı sıra polen, propolis, balmumu, arı sütü, apilarnil, arı zehri, arı ekmeği gibi arı ürünleri de üretiyor.

Brezilya, Çin ve Yeni Zelanda gibi ülkelerde katma değerli gıda ve kozmetik ürünleri için hasat edilen propolis, namı diğer arı tutkalı, Avustralya arıcılık endüstrisinde bugüne kadar değerlendirilmiyordu.

Bal üretiminin Avustralya ekonomisine yıllık katkısı 14,2 milyar dolar, ancak son yıllarda orman yangınları, seller ve Varroa akarı gibi haşere saldırılarından ciddi şekilde etkilendiği bildiriliyor.

Bal arısının ürettiği 16 farklı tipte Avustralya propolisi örnekleri, kalitesi ve kimyasal çeşitliliği yönünden güçlü antioksidan aktivite gösteriyor. Bulgular hali hazırda 530.000 bal arısı kovanına sahip ülke arıcılık endüstrisi için cesaret verici. Avustralya'nın çeşitli ve kendine özgü doğal florası yüksek kaliteli propolis ürünleri üretme kapasitesini beraberinde getiriyor.

Yeni bulgudan öne çıkan özellikler

Keşfedilen propolis türleri içinde gallik asit ve kersetin içeren propolis türleri öne çıkıyor. Bazı Avustralya propolisleri, iyi bilinen Brezilya yeşili, Brezilya kırmızısı ve Uruguay ve Yeni Zelanda kavak tipi propolislerinden daha güçlü antioksidan aktivite gösteriyor. İncelenen yüzlerce propolisten 16’sı, yüksek toplam fenolik içerikleri nedeniyle yüksek dereceli propolis olarak kabul edilebilir. 

Avustralya’nın biyoçeşitliliği

Avustralya, coğrafi olarak diğer ülkelerden izole ve geniş bir kıta ülkesi olması dolayısıyla biyoçeşitliliği yüksek bir ülke. Ülkede yetişen bitkilerin %84’ü endemik ve dünya çapındaki bitkilerin %6’sını oluşturuyor. Bal arısının Güney Avustralya Kanguru adasında endemik bir bitki Lepidosperma’dan ürettiği propolis, dünyada yalnızca buraya has. Brezilya propolisinden dört kat daha güçlü antioksidan etkisi, stilben bileşiği sayesinde kanserden koruyucu etkisi bulunuyor.

Daha önce Avustralya manuka balının üstün antibakteriyel özelliklerini ortaya koyan ekip tarafından yürütülen projenin bir sonraki adımında, bitki biyoçeşitliliği önlemleri ve kovan konumlarıyla birlikte bitki kaynaklarının izini sürülmesi ve tespit edilmesi planlanıyor. 

Propolis nedir?

Propolis, Nahl suresinde geçtiği üzere bal arısının Rabbinden aldığı ilham ile bitkilerin yaprak, sap ve tomurcuklarından toplayarak enzimleriyle ürettiği fenolik ve flavonoid maddelerden zengin, şifa kaynağı arı ürünlerinden biri.

Bitki kaynağı, propolisin kimyasal profilini önemli ölçüde etkiliyor ve farklı kendine özgü propolis türleri oluşmasını sağlıyor. Anadolu’da olduğu gibi Akdeniz ikliminin görüldüğü diğer ılıman bölgelerde de yetişen Karakavak tipi propolis, hem kimyasal hem de farmakolojik açıdan en çok çalışılan ve en iyi bilinen propolis türü. Tipik olarak yüksek düzeyde flavonoidler ve kafeik asit esterleri içeriyor.

Tropikal bölgelerde, Brezilya yeşili ve kırmızı propolis öne çıkıyor. Bal arıları bunların yanı sıra Akasya, Kaju, Arokarya, Nim, Huş, Laden, Sığla, Sarıçam gibi diğer bitki cinslerinden propolis üretmek üzere reçine topluyor.

Birçok kültürde yüzyıllardır doğal bir antibiyotik olarak kullanılan, son yıllarda salgın hastalıklar ve kanserlere ilişkin antimikrobiyel potansiyeliyle öne çıkan propolisin sabun, diş macunu, cilt bakım kremleri gibi kozmetik ürünlerde ve gıda takviyelerinde hem koruyucu hem tedaviye destek işlevi üstlenebileceği değerlendiriliyor.