İlke ve Değerlerinden Ödün Vermeden
Özgür Yayın Platformu Olarak Kalsın Diye
İmsak05:44 Güneş07:09 Öğle12:55 İkindi16:00 Akşam18:33 Yatsı19:52
Hava - Hava durumuAçık 15°C Nem %88
Türkçe
11 Rebi'ül-ahir 1446 14 Ekim 2024 Pazartesi
11 Rebi'ül-ahir 1446
İMSAK GÜNEŞ İŞRAK ÖĞLE İKİNDİ AKŞAM YATSI
05:44 07:09 07:46 12:55 16:00 18:33 19:52
Giriş Yap

Tarımda gübre ve ilaç gereksinimi azaltabilecek bir keşif

30.08.2023    |

İsviçre’de bir üniversitenin organik tarım enstitüsünde yürütülen araştırma, Anadolu irfanında “kardeş bitkiler” olarak anılan münavebeli tarım bitkilerine büyüteç tutuyor.

Birkaç yıldır süregelen söz konusu saha araştırmasında ekim nöbetiyle mısırın ardından yetiştirilen buğdayın veriminin neden arttığına dair mekanizma öne sürülüyor.

Mısır kökleri toprağın kalitesini etkileyen bazı kimyasallar salgılıyor. Bu kimyasallar sayesinde bazı tarlalarda mısırdan sonra ekilen buğdayın veriminde %4'ten fazla artış, istilacı haşerelerde ise azalma görülüyor.

Söz konusu araştırmanın saha bulgularıyla kanıtlanan bu gelişme, uzun vadede ek gübre veya tarım ilaçlarına ihtiyaç duymadan tahıl yetiştiriciliğini daha sürdürülebilir hale getirmeye yardımcı olabilir.

Daha az haşere, aynı kalite

Mısır bitkilerinin kökleri yoluyla saldığı doğal kimyasallar olan benzoksazinoid maddelerin topraktaki mikroorganizmaların bileşimini değiştirerek sonraki bitkilerin büyümesini etkilediği biliniyordu. Araştırma, söz konusu metabolitlerin kışlık buğdaylarda çimlenmeyi iyileştirdiğini; kardeşlenmeyi, büyümeyi ve ürün verimini artırdığını ortaya koydu. 

Benzoksazinoidlere bağlı hasat artışının buğday tanesinin kalitesi üzerinde herhangi bir olumsuz etkisi olmadığı belirtildi. Artan ürün veriminin yanı sıra bazı tarım zararlılarının toprağı ve bitkiyi daha düşük seviyelerde istila ettiği de gözlemlendi. 

Altta yatan mekanizmayı daha iyi anlamak için toprak ve köklerde yapılan çeşitli analizler şunu gösteriyor: Mısır köklerindeki ve üzerindeki bakteri ve mantar topluluğu ile etkileşime giren benzoksazinoid toprağın üst katmanına yakın kısımda birikiyor. Hasattan sonra da toprakta kalıyor. Toprağın bileşiminde değişime yol açarak buğdayın büyümesini ve direncini teşvik ediyor.

Çalışma, çeşide özgü rotasyonlar, namı diğer münavebeli tarım yoluyla mahsul verimliliğini artırmak için özel bitki bileşiklerini kullanma potansiyelini ortaya koyuyor.

Ekim nöbeti nedir?

İşlenebilir tarım alanlarının büyük bir kısmında az sayıda bitkinin dönüşümlü olarak yetiştirildiği monokültürel tarım uygulamaları, ürün veriminde ve toprak kalitesinde azalmaya yol açıyor.

Aynı tarla üzerinde değişik bitkilerin belirli bir sıra içerisinde birbiri ardından yetiştirilmesine ise ekim nöbeti deniyor. Bir bölgede uygulanacak ekim nöbetine bölgenin iklimi, toprak yapısı, sulama imkanı, yetiştirilen bitki çeşitleri, hastalık ve zararlıların görülme durumu ve ekonomik koşullara göre karar veriliyor. 

Ekim nöbeti ile; erozyonun azaltılması, toprağın değişik katmanlarından aynı derecede faydalanılması, hastalık ve zararlılarla mücadele edilmesi, toprağın yapısının düzeltilmesi, ve ekonomik yönden fayda sağlanması mümkün. 

Anadolu irfanında birbiri ardınca ekim nöbetiyle yetiştirilen yonca-buğday-nohut; patates- pancar-yulaf, buğday-mısır-pamuk gibi bitkilere “kardeş bitkiler” denilmekte.

Kardeş bitkilerin diğer örnekleri 

Mesela baklagiller besin değeri bakımından zengin oldukları gibi, ekildikleri toprakların verimliliğini artırıyor, toprağı azot minerali yönünden zenginleştiriyorlar. Bunu bilim insanlarının 19. Yüzyılın sonlarında farkettiği bir usulle yapıyorlar. Nohut, mercimek, bakla ve bezelye gibi derin kazık köklü baklagillerin köklerinde yumrucuk oluşturarak onlarla ortak yaşayan Rhizobium türü bakteriler sayesinde. 

Her baklagil cinsine özgü bir başka Rhizobium bakterisi, havada serbest halde bulunan, havanın %78’ini oluşturduğu halde canlılar tarafından doğrudan yararlanılamayan azotu nodüllerinde biriktirebiliyor. Azotun bir kısmı bitkinin kendisi tarafından kullanılıyor, bir kısmı ise hasatın ardından mikroorganizmalar tarafından parçalanarak toprağa karışıyor. Böylece organik azot yönünden zenginleşen toprak, yeni mahsüller için daha verimli hale geliyor. 

Baklagiller ekilirken birkaç günde kendiliğinden gelişen söz konusu bakterilerle aşılandığında ise verimi çeşide göre 2 kata kadar artabiliyor.  

Baklagiller biyolojik azotu toprağa sabitleyen ve ekim nöbetine uygun bitkiler olmaları nedeniyle sürdürülebilir tarımda oldukça önem arz ediyor. Azotlu ticari gübrelerin kullanımını azaltarak, toprak kirliliğini önlüyor; ekonomik ve çevresel fayda sağlıyorlar. 

Buğdaygil yem bitkileri de hakeza. Bir buğdaygil yem bitkisi olan yulaf, güçlü kök sistemiyle toprakta zor eriyen fosfor ve potasyumlu bileşikleri parçalıyor, onlardan yararlanmasının ardından toprakta fazla miktarda organik madde bırakıyor.

Gübrelenmiş patatesin ardından yüksek verimle elde ediliyor, yine çapa bitkisi pancarla  ekildiğinde nematod zararlısıyla mücadele ediyor. Yonca ve fiğ gibi baklagil yem bitkileriyle birlikte ekilmesi de söz konusu. Mesela bir çeltik/pirinç tarlasına 2 yıl çeltik ekildikten sonra, karışım halinde baklagil ve buğdaygil yem bitkisi ekilerek topraktaki besin kaybı onarılabiliyor.

Uzmanlara göre tahıl yetiştiriciliğinde iyi bir verim ve yüksek kaliteli tane elde edilebilmesi için toprağın organik madde ve bitki besin maddelerince zengin olması gerekiyor.

Mısırların buğday ve baklagillerle ekim nöbetine alınması bu amaca hizmet ediyor. Mısır ekilirken sonbaharda işleme sırasında toprağa belli oranda çiftlik gübresi karıştırılarak besin maddelerince özellikle de mikro elementler yönünden zenginleşmesi sağlanabiliyor.

Yemlik baklagillerden fiğ ekilerek tarlada bırakıldığında yeşil gübreleme ile toprağın organik minerallerden özellikle azot miktarı artırılıyor. Sonrasında toprak besin elementleri yönünden analiz ediliyor ve yetiştirilen tahıl çeşidi dikkate alınarak ekim zamanında ve daha sonra mineral gübreye ihtiyaç kalıp kalmadığı belirlenebiliyor.

­

 

 

 

 

Kabe
Canlı Yayın
Şuan Canlı Yayın
Hatim - Ahmed el Acemi
AKRA CANLI
 / 
player image icon close icon
AKRA CANLI
Hatim - Ahmed el Acemi
Hatim - Ahmed el Acemi Add Icon volume up
 / 
Canlı Yayın
fast rewind
fast forward
Playlist
Bu özelliği kullanabilmek için üye girişi yapmanız gerekmektedir
  
Fikrini Paylaş
TAAHHÜTNAME

Hazırlamış olduğum ve sitenize gönderdiğim/ teslim ettiğim, tamamen orjinal ve bana ait olan, projemin/görüntü veya kaydımın, AKRA MEDİA tarafından kendisine ait kablolu/karasal/uydu, şifreli/şifresiz, free/paralı TV, video, DVD, VCD,VHS ,radyo, kaset, sinema ve sair mevcut yada ortaya çıkacak her türlü İşaret, ses ve /veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletim hakkı ve tüm internet siteleri ve sosyal medya platformlarında yayınlamasına, çoğaltma hakkı, yayma hakkı, işleme hakkı ve temsil hakkının kullanılmasına süresiz olarak müsaade ediyorum.

Projemin/görüntü veya kaydımın, bant, CD, VCD, DVD, GSM, MP3 Player, dijital kayıt vb. tüm yollarla kayıt, çoğaltma ve dağıtım haklarını, bilişim veya iletişim ortamında görüntülenmesini, iletilmesini, okunmasını, izlenmesini, dinlenmesini vb. interaktif veya normal CD, VCD, DVD, GSM, MP3 Player vb. şekilde basılarak veya ses kayıtlarının metin haline getirilip kitap olarak piyasaya sunulmasını sağlayacak her türlü materyal üzerine kaydı ile çoğaltılması, kullanılması, işlenmesi, yeniden ve genişletilmiş şekilde sesli, yazılı ya da görüntülü yayın haklarını, bu suretle de çoğaltılarak kullanılması, dağıtılması, pazarlanması vb. fikri, mali ve manevi haklarımın tamamını, programda gerekli görülen değişiklikleri yapma haklarımı bila bedel olacak şekilde, AKRA.MEDİA sitesine ve bu site'nin yetkilisi ve sahiplerine devir ve temlik ettiğimi, beyan, kabul ve taahhüt ederim.

Şehir Seçin
Close