Sigara ve türevleri akciğeri söndürüyor

Türkiye’de elektronik sigara satışı, 2020’de yasaklandı. Daha az zararlı bir sigara alternatifi olarak pazarlanan  bu cihazlar, meyve kokusu ve şekerli tadı nedeniyle kısa sürede gençler arasında da yaygınlaştı.

İstatistiklere göre elektronik sigara kullanımı oranı son 5 yılda 2 kat arttı. 13-15 yaş arası her 5 çocuktan 1’i elektronik sigara kullanmış ya da kullanıyor. 

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü Öüretim Üyesi Prof. Dr. İbrahim Murat Hırfanoğlu elektronik sigaranın zararlı etkilerini ve ailelerin dikkat etmesi gerekenleri şöyle anlattı:

“Son 5 yılda çalışmalara baktığımızda ergenlerde elektronik sigara kullanımının klasik sigaraya göre artış hızı 4-5 kat fazla. Maalesef ‘bunlar zararsız’ gibi bir algı oluşturulmuş durumda.  Bu yüzden başlangıç yaşı 11-12’ye kadar inmiş durumda. Renkli ve komkulu yapısı nedeniyle çocuklar arasında da hızla yayılıyor. İçindeki esanstan dolayı klasik sigara gibi bir koku bırakmadığı için aileler anlamakta zorlanıyorlar.

Cihazın içindeki meyvemsi aromalı likitler zararlı değilmiş gibi düşünülüyor. Ancak bazılarında klasik sigaradan daha yüksek oranda nikotin var. Nikotin özellikle ergen beyninde bağımlılık riskini kat kat artırıyor. Kimyasal özelliğiyle akciğer hücrelerinde toksik etki yapıyor ve EVALI dediğimiz bir hastalığa yol açabiliyor. Bu hastalık akciğerde zatüre benzeri bir sorun oluşması anlamına geliyor.

Bir diğer olumsuz etkisi ise halk arasında akciğer sönmesi olarak bilinen pnömotoraks. Elektronik sigarayı derin ve zorlayıcı nefes alım teknikleriyle içiyorlar bu da akciğerlerin içerisindeki hava keseciklerinde basıncın artmasına, akciğerin aniden ve hızla sönmesine neden oluyor. Yani hem uzun süreli hem ani olumsuz etkileri var.

Özellikle çocuklar bu cihazları kullanırken nefesi daha çok ve derin çekmeye çalışıyorlar. Böyle trendler de var. Bu da ani zararlı etkileri daha sık görme ihtimalimizi artırıyor.

Hızla müdahale edilmeli

Akciğerin içindeki havanın, keseciklerin patlaması sonucu dışarıya çıkması anlamına gelen akciğer sönmesi çok tehlikeli ve çok hızla müdahale edilmesi gereken bir durum. Zamanında müdahale edilmezse hayati riskleri olan bir vaka. Bazı durumlarda saniyeler, dakikalar içerisinde müdahale etmek gerekir.

Zayıf ve uzun boylu gençlerde risk yüksek

Kullanım yaşının çok düştüğü bu elektronik sigaralarla ilgili ebeveynlerin ve öğretmenlerin özellikle dikkatli olmaları gerekir. Kronik akciğer hastalığı olanlar zaten yüksek risk grubunda. Bazı insanların akciğerlerinde doğuştan hava kaçağı vardır ve tomografi çekilmediyse bu fark edilmez.

Bu kişiler de risk altındadır. Prematüre doğanların akciğerleri elektronik sigaraya ömür boyu hassastır. Genellikle zayıf, uzun boylu erkek çocuklar hava kaçağına daha yatkındırlar ve elektronik sigara kullanımında bu risk katlanarak artar.

Diğer yandan ‘bizim çocuk alerjik’ diyen ebeveynler de özellikle dikkatli olmalılar.  DEHB’si olan çocukların da bağımlılık eğilimleri fazladır. Bir diğer yanılgı da spor yapan çocuklarda. ‘Spor yapıyorum bir şey olmaz’ demek doğru olmaz.”           

Hürriyet­