Tevbe Ayı Receb'in İlk Kandili, Kıymetli Zamanlardan Regaib

Zaman bizatihi kıymetli bir süreç olmakla birlikte, bazı zamanlar vardır ki onların kıymeti diğerlerinden daha fazladır. Regaib kandili de maneviyatın diğer zamanlara nispetle daha yoğun hissedildiği bu zaman dilimlerinden biri. 

Ayeti kerimeler ve hadisi şeriflerle diğer günlere göre daha canlı bir dini hayatın tavsiye edildiği bayram,kandil günleri ve geceleri, kulluk etmek için yaratıldığımız Yüce Rabbimizle irtibatımızı güçlü tutmamızı sağlar.

Üç aylarda, İslam toplumunda bir yenilenme süreci oluşmuş ve Recep ayı tohumun ekildiği, Şaban ayı tarlaya bakıldığı ve Ramazan ayı da oluşan mahsulün toplandığı ay olarak nitelenmiştir. Yani on bir ayın sultanı Ramazan’ın şahane manevi havasına ve eşsiz ruhani hayatına ulaşabilmek için hazırlıklara iki ay kadar önceden Regaib Kandili ile başlanmaktadır.

Regaib Kandili ne demektir?

Regaib kelimesi lügatte “kendisine rağbet edilen şey, bol ve değerli bağış” anlamındaki ragibenin çoğuludur.  Hicri takvime göre yedinci ay olan Recep ayının ilk haftası perşembeyi cumaya bağlayan geceye “Regaib Gecesi" adı verilmiştir. Bu gece, Allah Teala’nın kullarına rahmet ve mağfiretinin lütuf ve ikramının, sevap ve mükafatının bol bol verildiği gece anlamındadır.

Regaib Kandili, manevi bir bahar mevsimi olarak düşünülen üç ayların başlangıcındaki ilk mübarek gecedir. Nasıl ki kıştan sonra ağaçlar tomurcuklanıp tepeden tırnağa çiçeklerle bezenir, yaz ayını müjdeleyen bir güzel mevsim gelir.  Regaib kandili de; Recep ayının 27. gecesindeki Miraç Kandili’ni, Şaban ayının 15. gecesindeki Berat Kandili’ni, Ramazan ayını ve bin aydan daha hayırlı olan Kadir gecesini müjdeler.

Regaib gecesinin iki yönden çok kıymetli. Biri, haftanın bayram günü olarak nitelendirilen mübarek cuma gecesinde bulunması ve diğeri de üç ayların başlangıcı olan Recep ayının içerisinde bulunması sebebiyledir. Kültürümüzde önemli bir yere sahip olan Regaib gecesi için mevlit türüne benzeyen manzumeler yazılmış, regaibiyye diye anılan bu eserlerin bir kısmı kandil gecesi okunmak üzere bestelenmiş ve Türk dinî musikisi literatüründe Recep ilahileri adıyla da anılmıştır. Ayrıca Hz. Peygamber’i konu alan çeşitli ilahiler de bu toplantılarda okunur.

Regaib Kandili nasıl idrak edilebilir?

Regaib kandilinin ihyası ile ilgili Hocamız, gönül dostumuz, mürebbimiz Prof. Dr. Mahmud Es’ad Coşan bu gecede tövbe konusunun öne çıktığını şöyle açıklamıştır: “Meleklerin isimlendirdiği şu gece Regaib gecesi, Allah'ın rahmet ve büyük mükafatları kullarına verdiği şu gece bizim kendi halimizi düşünmemiz, hatalarımızı tespit etmemiz ve kendimize çekidüzen vermemiz için bir vesile olsun. İşin aslı bu. Recep'in manası, Regaib’in manası bu. Kulun Allah'a tövbe ettiği gündür gecedir.”

Bunun yanında yatsı namazını ve sabah namazını cemaatle kılanların bütün geceyi ihyâ etmiş gibi sevap kazanacağı müjdesinden yola çıkarak toplu ibadete yönelmek, ¨abdestli yatan bir kulun bütün gecesini melekler ibadete yazarlar….¨ hadisindeki mükâfata ermek için uyamadan önce taze abdest alıp, dört rekât namaz kılıp öyle uyumak da Mahmud Es’ad Coşan hocamızın tavsiyeleri arasındadır.

Bu gece ibadet olarak kaza namazları veya tesbih namazı gibi nafile namazlar kılmak da tavsiye edilmiştir. Tesbih namazı ¨Sübhanallahi vel-hamdü lillâhi ve lâ ilâhe illallahu vallahu ekber, ve lâ havle ve lâ kuvvete illâ billah il aliyyil azîm.¨ diye, üç yüz tespihi dört rekatta belirli bir şekilde okuyarak kılınan bir namazdır.

Ayrıca Kur’an-ı Kerim okuyarak, dua ederek, hadisi şeriflerde geçen tesbihlerden çekerek, hayır ve hasenat yapıp sadakalar vererek, gündüzünü oruçla geçirerek de Regaib Kandili ihya edilebilir.

Regaib Kandil’inde duanın önemi ise hadisi şerifte şöyle konu edilir. “Beş gecede yapılan dualar reddedilmez. Bu geceler Regaib, Berat ve cuma geceleri ile Bayramların ilk geceleridir. ” (İbni Asakir, Câmiu's-Sağir, c. III, s. 454)

Recep ayı girdiğinde Allah Resulü’nün (SAS.) “Allah’ım Recep ve Şabanı bize mübarek kıl ve bizi Ramazana ulaştır.” (Ahmed b. Hanbel, Müsned, 1, 259) şeklinde dua ettiği belirtilir.

Peygamber Efendimiz(SAS.) Recep ayında oruç tutan kimse için Allah’ın geçmiş günahlarını bağışlayacağı, kalan ömründe onu koruyacağı ve mahşer yerinde susuzluktan emin kılacağı müjdesini vermiş, güç yetiremeyenler için de başında, ortasında ve sonunda bir gün oruç tutmasını böylece hepsini tutmuş gibi sevap kazanacağını bildirmiştir.

Buradaki sevap İslam’da her amelin bire on katı mükafat ile karşılık bulacağı genel görüşü ile yorumlanmıştır. Hz. Muhammed (SAS.) gecenin üçte biri geçince göklerde ve yerlerde bulunan meleklerin Allahu Teala hazretlerine niyaz ederek Recep ayında oruç tutanları affetmesini diledikleri ve Allah Teala’nın da onları bağışladığını bildirdiği ve Regaib gecesinden gafil olunmaması gerektiği bu rivayetin arkasından nakledilmiştir.

Tevbe zamanı

Regaib kandili, manevi gelişimimiz için önemli bir zaman dilimi olan üç ayların kapısını aralar ve bu sürece tövbe edip hatalarımızdan U dönüşü yaparak girmemizi hedefler.  Allah’a yakın, duyguları gelişmiş̧, iyilikte yetkin, her şeyin gerçeğini sezen bir insan haline gelmemize vesile olan bu seçilmiş zamana hürmet, Yüce Allah’a hürmetin gereğidir.

Bu süreçte yapılan pratik ve alıştırmayı fark ederek bu günlerin daha canlı yaşanmasını sağlamak toplumun her kesiminin esenliği için bir reçete gibidir.

© İzinsiz ve kaynak gösterilmeden kullanılamaz.