Aşure günü nasıl idrak edilmeli?

Yeni Hicrî yılın ilk ayı olan Muharrem ayının 10. günü Aşure Günü olarak idrak ediliyor. Muharrem ayı ve aşure gününde oruç tutulması ve çeşitli ikramlarda bulunulması tavsiye ediliyor.

Aşure günü bu yıl 28 Temmuz 2023 Cuma gününe denk geliyor.

Muharrem ayında tutulan orucun Ramazan ayından sonra tutulan en faziletli oruç olduğu hadis-i şeriflerde şu şekilde aktarılıyor:

Ebu Hureyre(ra)’den rivayet edildiğine göre, Ashâb-ı kirâmdan biri Peygamber Efendimiz’e (SAS.) ramazan orucundan sonra en faziletli orucun hangisi olduğunu sordu. Resulullah Efendimiz (SAS.) bu soruya cevaben şöyle buyurdular:

“Ramazandan sonra en faziletli oruç, Allah’ın ayı olan muharremde tutulan oruçtur. Farz namazlardan sonra en faziletli namaz da gece namazıdır.”(Müslim, Sıyâm 202, 203. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, Savm 56; Tirmizî, Mevâkît 207; Nesâî, Kıyâmü’l-leyl 6) 

Resulullah Efendimiz (SAS.) Muharrem ayının değerini anlatmak için ondan “Allah(c.c)’ın ayı” diye söz etmiştir. Şüphesiz bütün aylar Allah(c.c)’ın ayıdır. Ama Resulullah Efendimiz (SAS.) bu ifadesiyle muharrem ayının değerine ve onun iyi değerlendirilmesi gereğine işaret etmiş olmaktadır. 

Aşure günü orucu

Ebu Katâde radıyallahu anh'tan rivayet edildiğine göre, Resulullah sallallahu aleyhi ve sellem Efendimize bir sahabe tarafından, aşure günü tutulan orucun kıymeti sorulmuştu. Peygamber Efendimiz (SAS.) bu soruyu şöyle cevaplamışlardı: "Aşure Gününde tutulan oruç Allah(c.c) katında, geçmiş bir senenin günahlarına keffaret olur."(Müslim, Sıyâm 197. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, Savm 54; Tirmizî, Savm 48; İbni Mâce, Sıyâm  40) 

İbni Abbâs radıyallahu anhümâ'dan rivayet edildiğine göre “Resulullah sallallahu aleyhi ve sellem aşûre gününde oruç tuttu ve oruç tutmayı tavsiye etti." (Buhârî, Savm 69; Müslim, Sıyâm 127, 128)

Aşure günü muharremin onuncu günü olmakla beraber, aşure günü orucu diye tutulacak olan orucun sadece o gün tutulmaması, ondan önceki dokuzuncu gün ile birlikte tutulması gerektiği de işaret edilmektedir. 

Kaynaklarda ifade edildiğine göre, Aşure Gününde birçok peygamberin hayatında önemli ve olumlu olaylar meydana gelmiştir. Bu günde, Peygamber Efendilerimiz ve onlara inananlar çok büyük sıkıntılardan, zulümlerden, baskılardan kurtulmuşlardır. Yeni ve güzel başlangıçlara, büyük ilahi lütuflara ermişlerdir. Sahih Hadis kitaplarında geçtiğine göre, bu güne bu ismin verilmesinin hikmeti de, o günde Cenâb-ı Hak, on peygamberine ikram ve ihsanda bulunduğu içindir. Bu ikramlar şöyle belirtiliyor: 

⚪ Hazreti Âdem(a.s)'in tevbesi Aşure Günü kabul edilmiştir.

⚪ Hazreti Nuh(a.s) gemisini Cûdi Dağının üzerine Aşure Gününde demirlemiştir. 

⚪ Hazreti Yunus(a.s) balığın karnından Aşure Günü kurtulmuştur. 

⚪ Hazreti İbrahim, Hazreti Musa ve Hazreti İsa Aleyhimüsselam bu günde doğdu. 

⚪ İbrahim Aleyhisselam Nemrut’un ateşinden bu günde kurtuldu.

⚪ Hazreti Yusuf(a.s) kardeşlerinin atmış olduğu kuyudan bu günde çıkarılmış, babası Yakub Aleyhisselama bu günde kavuşmuş ve Yakub Aleyhisselamın âmâ gözleri bu günde açılmıştır.

⚪ Hazreti Eyüp(a.s), hastalığından o gün şifaya kavuşmuştur

⚪ Allah(c.c), Hazreti Musa(a.s)’ya Aşure Gününde bir mucize ihsan etmiş, denizi yararak Musa Aleyhisselam ve kavmini kurtarmış, Firavun ile ordusunu sulara gömmüştür.

⚪ Hazreti Davud(a.s)'un tevbesi o gün kabul edilmiştir.

⚪ Hazreti Süleyman Aleyhisselama bu güne mülk verildi.

⚪ Hazreti İsa(a.s) o gün dünyaya gelmiş ve o gün semâya yükseltilmiştir. 

Ayrıca, 

Arş’ın, göklerin ve yerin, Meleklerin ve Cebrail Aleyhisselamın yaratılması,  

Yeryüzüne ilk defa yağmur yağmasının aşure günü olduğu ve kıyametin Cuma gününe rastlayan bir aşure günü kopacağı gibi hususlarda rivayet edilmektedir. 

İşte böylesine manalı ve kudsi hâdiselerin yıldönümü olan bu mübarek gün ve gece, Saadet Asrından beri Müslümanlarca hep kutlana gelmiştir. Bugünlerde ibadet için daha çok zaman ayırmışlar, başka günlere nisbetle daha fazla hayır hasenatta bulunmuşlardır. Çünkü Cenab-ı Hakk(c.c)’ın bugünlerde yapılan ibadetleri, edilen tevbeleri kabul edeceğine dair hadisi şerifler mevcuttur. 

Aşure günü neler yapılmalı?

İkramların yapıldığı bu günde selam ve sadakanın yaygınlaştırılması, aile efradına çocuklara hediyeler verilmesi tavsiye edilmektedir.

Hocamız, Gönül Dostumuz, Mürebbi'miz Mahmud Es’ad Coşan, Aşure günü için, Haziran 1995 tarihli İslam Mecmuasında şu tavsiyelerde bulunmaktadır: 

Aşure gününde;

⚪ Eve bol bol yiyecek, giyecek getirmek,

⚪ Çoluk çocuğu sevindirmek,

⚪ Fakirlere çok çok hayır yapmak, sadaka vermek,

⚪ Gusül abdesti almak, gözleri ismid'le sürmelemek,

⚪ Dostlara ziyafet çekmek,

⚪ Gündüzünde oruç tutmak, gecesini namaz ve zikirle ihyâ etmek,

⚪ Hasta ziyaret etmek... gibi sevaplı işler işlemeğe dikkat ve gayret ediniz;

⚪ Önünüzdeki bütün senenin ve hatta tüm mütebaki ömrünüzün bu minval üzere hayır ve hasenat ile;

⚪ İbadât-ü tâat ile geçmesini Allahü Teâlâ Hazretleri'nden temenni ve niyaz eyleyiniz! 

Muharrem Nureddin Coşan, 3 Nisan 2001 tarihli Aşure günü özel mesajında şu tavsiyelerde bulunmaktadır: 

⚪ Hadis-i şeriflere göre hareket edelim; bu günü en güzel şekilde değerlendirelim.

⚪ Farz ve nafile ibadetlerimize dikkat edelim.

⚪ Oruç tutalım.

⚪ Her halimizle çevremize bu günlerin güzelliğini yansıtalım.

⚪ Dostlarımızı, komşularımızı, camilerimizi, büyüklerimizin kabirlerini, ana-babalarımızı, akrabalarımızı ziyaret edelim.

⚪ Atalarımızın bize miras bıraktığı aşure tatlılarından bolca yapıp eşe-dosta ikram edelim.

⚪ Sevgi ve dostluk bağlarımızı geliştirelim.

⚪ Ayırım yapmadan herkese iyilik yapmanın, faydalı olmanın, güzel ahlakı geliştirmenin yollarını arayalım.

⚪ Hayırlar yapmayı, dualar etmeyi, fakir fukaranın yardımına koşmayı unutmayalım.

⚪ Sadakalar verelim. Birbirimize hayır dualar edelim.”

Aşure tatlısı

Hazreti Nuh'un (as.) tufan sonrası karaya bastığında elinde kalan son malzemelerle yaptığı aşa denilen aşure, bereketini yaymaya devam ediyor. İslâm ülkelerinde 10 Muharrem’de çeşitli tahılların bir araya getirilerek yapıldığı aşure tatlısı yapılır.

Nûh Aleyhisselâm’ın gemisinden karaya çıktığı günü, geride kalan çeşitli tahılları bir araya getirip de pişirdiği şükür tatlısının hatırlanması mânasında yapılan aşureler, gönüllerde bir canlanma, maddî hayatımızda bir tebessüme imkân vermektedir. Kendi gibi, mânası da tatlıdır.

© İzinsiz ve kaynak gösterilmeden kullanılamaz.